Tip vd Mnd: Johanna Adorján

Johanna Adorján
Johanna Adorján

Op 13 oktober 1991 maakten mijn grootouders een eind aan hun leven. Het was een zondag. Eigenlijk niet de ideale dag van de week om zelfmoord te plegen. Op zondagen bellen familieleden op, kennissen willen langskomen om samen een wandeling met de hond te maken, maandagen lijken me bijvoorbeeld veel geschikter.

Met deze laconieke en in weerwil van de gebeurtenis, komische zinnen begint het boek Een bijzondere liefde van Johanna Adorján. De in Stockholm geboren en in Duitsland woonachtige Adorján vertelt het verhaal van haar grootouders van vaders zijde.

Haar grootvader is een Hongaarse jood, haar grootmoeder is geboren in Duistland. In 1940 ontmoeten ze elkaar in Boedapest tijdens een huisconcert, in 1942 trouwen ze.
In maart 1944 valt Duitsland alsnog Hongarije binnen omdat de collaborerende regering als onbetrouwbaar wordt beschouwd. In een jaar tijd worden vrijwel alle joden gedeporteerd, waaronder de grootvader. Haar grootmoeder is dan drie maanden zwanger. Hij overleeft het concentratiekamp en vindt zijn vrouw terug in Boedapest. Onder de communisten worden ze lid van de partij en zetten ze hun relatief gegoede leven voort. Na de inval van de Russen in 1956 vluchten de grootouders en komen uiteindelijk in Denemarken terecht, waar ze zich snel aanpassen en ze het verleden afschermen.

De zelfmoord van opa en oma is een taboe in de familie. Zestien jaar later gaat de schrijfster op zoek naar het verhaal van haar grootouders, wat tegelijk een zoektocht is naar haar joodse achtergrond en identiteit. Ze praat met vrienden en familie van haar grootouders en moet langzaam het beeld dat ze van haar oma had bijstellen. In haar herinnering was ze de mooie vrouw van een dokter, elegant, amusant en temperamentvol. Arrogant en intelligent. Hoe meer verhalen ze hoort, hoe meer ze begrijpt dat haar grootmoeder een onzekere vrouw was die niet zonder haar man verder wilde leven. Haar grootvader heeft een hartkwaal en is op die 13e oktober in 1991 82 jaar oud. Haar oma is 70, levenslustig en gezond ondanks het constante roken. Ze maakt aannemelijk dat het de grootmoeder is die haar grootvader overhaalt om gezamenlijk zelfmoord te plegen. Met veel moeite slagen ze erin een boek aan te schaffen dat Final exit heet, een boek dat bij verschijning veel stof deed opwaaien omdat hierin methodes worden beschreven om zelfmoord te plegen.

De hoofdstukken wisselen elkaar af. Het ene hoofdstuk verhaalt over de zoektocht van de schrijfster. De andere hoofdstukken beschrijven de laatste dag van haar grootouders. De hond die onderdak krijgt bij een kennis onder het mom van een buitenlandse reis. Het wegbrengen van het huisafval. Ze worden gevonden op bed, hun handen verstrengeld.

Een bijzondere liefde is een bijzonder en aangrijpend boek, prachtig geschreven door Adorján.

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven