In 1984 zag ik Gerrit Komrij voor het eerst op de televisie in het programma ‘Hier is…….Adriaan van Dis’ De interviewer suggereerde dat Komrij vanwege het belastingklimaat naar Portugal was geëmigreerd. De schrijver ontkende dit, wees op het droevige niveau van de Nederlandse journalistiek en vroeg zich af hoe Van Dis zo diep kon zinken. Er ontstond een interessant gesprek dat voor mij aanleiding was twee boeken van Komrij aan te schaffen ‘Averechts’ en ‘Papieren tijgers’.
Schrijver, dichter, polemicus, vertaler, bloemlezer, geliefd , gevierd en gevreesd. Allemaal van toepassing op Gerrit Komrij. Hij bezat een privébibliotheek van 40.000 boeken en produceerde 60 titels. (drie strekkende meter)
En dan is het plotseling afgelopen.
Na z’n dood zal hij nog een poosje vrijwillig worden gelezen en daarna misschien nog verplicht op school. Er wordt een middelbare school in Winterswijk naar de schrijver genoemd en dat is het dan.
Zelf had hij het liefst gezien dat zijn stoffelijk overschot in een zak aan de vuilnisman was meegegeven. Het is anders gegaan. Het afscheid van Gerrit Komrij werd rechtstreeks uitgezonden op de ‘treurbuis’. “Publieke lavenis aan een bekende Nederlander z’n begravenis’ zei Kees van Kooten. Afgezien van de vraag of dit allemaal op de buis moet, een afscheid in stijl was het wel.
Remco Campert droeg een gedicht voor:
Gerrit Komrij
Lopend over straat in Oud-Zuid,
waar de wereld heel klein is,
weet ik: nu is Gerrit stervende
en raakt de poëzie
haar liefdevolle strenge meester kwijt.
De straat gaat door:
Het weer speelt mooi,
Maar onweer dreigt
En mijn hart doet pijn.
De essay’s in het werk van Komrij spreken mij het meeste aan. Een boek als ‘Humeuren en temperamenten’ is onovertroffen, maar jammer genoeg niet meer te verkrijgen in de Friese bibliotheken. Gelukkig heb in de loop der jaren een plankje Komrij verzameld (foto)
Het boek wordt omschreven als een encyclopedie van het gevoel. Toch was Komrij niet iemand die met z’n gevoelens te koop liep getuige het laatste couplet van het gedicht ‘Zwijgzaamheid’ :
Eer plant men bomen op de weg,
Eer zal men kakken in zijn hoed,
Dan dat ik u mijn ziel blootleg
En zeg wat ik thans lijden moet.
Op 19 juli werd Gerrit Komrij begraven in Portugal
Wie meer wil weten over Gerrit Komrij kan terecht bij De biografie ‘Het fabelier dat Komrij heet, ’ geschreven door Onno Blom. In de documentaire ‘Het uur van de Wolf’ vindt u een mooi portret van de schrijver.