Jon Ronson is een vrij unieke journalist. Het ligt voor de hand om Jon Ronson te vergelijken met Louis Theroux. Net als Theroux heeft Ronson oog voor merkwaardige en controversiële onderwerpen en stapt hij op mensen af met een zekere onbevangenheid waarmee hij zijn de geïnterviewde ontwapent. Groot verschil is dat Theroux een hele batterij medewerkers en researchers achter zich heeft en Ronson alles in zijn uppie doet en daar verslag van doet in goed geoliede proza.
Ronson werd bekend met The Men who stare at Goats, het verbijsterende verhaal over een experimenteel Amerikaans legeronderdeel dat zich bezighield met paranormale oorlogsvoering.
In De Psychopatentest raakt Ronson gefascineerd door het gegeven dat 1% van de bevolking psychopaat is, maar dat het aantal psychopaten op belangrijke functies veel hoger lijkt te liggen. Ronson gaat op onderzoek uit.
Hij heeft contact met de bedenker van de Psychopaten-checklijst. Met de bedenker van de DSM, het standaardwerk voor psychiatrische diagnostiek (Ronson blijkt zelf al ruim boven een tiental stoornissen te komen). Met vermeende psychopaten en een zelfbenoemde messias.
Verwacht geen duidelijk antwoord op de vragen die Ronson zelf opwerpt. Bijna laconiek vergaart Ronson zijn verhalen en schrijft die met de nodige humor en zelfspot op. En toch zet hij je aan het denken. Al was het alleen maar over de DSM-5. Zijn de geestelijke stoornissen in dit werk wel allemaal stoornissen en wil je ze als stoornis benoemen? Ben je een psychopaat als je 50% van de kenmerken hebt, of pas bij 60%?
In Dit is vernederend zoekt Ronson contact met een aantal slachtoffers van public shaming op de sociale media. Iemand als Justine Sacco, die een poging tot (weliswaar beroerde) humor zag sneuvelen in een volksgericht. Vlak voordat ze op het vliegtuig naar Kaapstad stapte, tweette ze: Op weg naar Afrika. Hopen dat ik geen aids krijg. Grapje. Ik ben blank!
Tijdens haar vlucht ontplofte internet. Justine Sacco moest ontslagen worden, was een van de meest gematigde tweets die haar deel waren. Sacco’s leven zoals ze dat kende, was voorbij dankzij haar tweet.
Ronson doet verslag van wat er gebeurt als je digitaal afgemaakt wordt. We leven in een tijdperk waar zogenaamde reaguurders beter tot 140 kunnen tellen voordat ze evenzoveel tekens de digitale ether in smijten, 140 tekens vol van eigen gelijk en morele superioriteit. Het is tamelijk schokkend als je ziet wat de impact is van de digitale schandpaal. Uiteindelijk gaat het boek vooral over schaamte en dat illustreert Ronson met uitstapjes naar de gevangenis en een SM-kelder (niet een sociale media-kelder, maar die andere afkorting).
Ronson staat middenin zijn verhalen en brengt controversiële onderwerpen toegankelijk, met de nodige humor en, heel verrassend, met de nodige spanning. Je wilt verder lezen omdat je wilt weten hoe het afgelopen is met die ene psychopaat, of die journalist die zelf verzonnen citaten van Bob Dylan publiceerde. Een plezier om te lezen die Jon Ronson.
Video’s:
Ted Talk over De psychopatentest
Ted Talk over Dit is vernederend