In 2042 is de mens onsterfelijk geworden, ziekten en pijn zijn uitgebannen evenals honger en oorlog. Verwondingen worden snel genezen dankzij nanieten in je lijf. Mocht je onverhoeds toch sterven dan word je geregenereerd. Het alziende Cumulus reguleert het leven van de mensen en de aarde. Cumulus is een artificiële intelligentie die met iedereen communiceert en persoonlijk van informatie voorziet. Er is echter een uitzondering, de Zeisen. In de wet is bepaald dat Cumulus zich niet mag bemoeien met de Zeisen. Zij zorgen ervoor dat de wereldbevolking enigszins binnen de perken blijft door een maandelijks quotum aan mensen om te brengen. Dorsen heet deze gruwelijke handeling.
Het verhaal begint zo’n 250 jaar later als een Zeis op de deur klopt van het huis waar Citra woont met haar ouders en broer. Met de Zeis Michael Faraday treedt de angst binnen, wie gaat Faraday dorsen? Hij komt echter met een andere bedoeling. Hij wil Citra opleiden tot Zeis. Iets waar ze niks voor voelt, maar een secundaire arbeidsvoorwaarde is de vrijwaring van dorsen voor je directe familieleden. Uiteindelijk begint ze toch een nieuw leven onder de vleugels van Faraday. Samen met Rowan die hetzelfde voorstel heeft gekregen van Faraday. De twee liggen elkaar niet, maar zoals dat gaat in Young Adult groeien ze naar elkaar toe.
Het lijkt het begin van de zoveelste dystopische serie. Hoeveel donkere toekomstbeelden kan je lezen als de wereld om je heen al aardig een dystopische invuloefening aan het worden is? Het antwoord is, leg je in de bekwame schrijvershanden van Neal Shusterman die mij in 2009 verraste met The Schwa was here. Shusterman heeft een vlotte, humoristische pen waarmee hij je bijna ongemerkt veel meer geeft dan je in eerste instantie denkt. Ook in deze trilogie gaat hij de diepte in met de overpeinzingen van de Cumulus, het geweten van de Zeisen, of juist het ontbreken daarvan. Over wat het betekent om onsterfelijk te zijn, over hoe macht corrumpeert, over de grip die een sekte kan hebben over mensen. En een AI die voor veel mensen een schrikbeeld zal zijn, al is deze zo geprogrammeerd dat al zijn handelingen ten goede zijn van de mensheid.
Zeis en Cumulus zijn beide al verschenen in het Nederlands. The Toll nog niet. Daar ging ik niet op wachten, dus heb ik het boek als e-book gekocht. Bijna oneerbiedig om in een week zo’n 1500 pagina’s weg te lezen, maar ik wilde weten hoe het eindigde. The Toll is het schitterende slotstuk van een rijke trilogie.
Het eerste deel Zeis is ook te leen als e-book in de Onlinebibliotheek.
Het derde deel Donder verschijnt in oktober 2023 in de Nederlandse vertaling.