Rijk de Gooyer: gevreesd en bejubeld

Als zoon van een gereformeerde bakker groeide Rijk de Gooyer (1925-2011) op in Utrecht. Na de lagere school bezocht hij de HBS, maar had geen trek in een vervolgstudie. Hij sloot zich aan bij geallieerde patrouilles en vocht tegen de Duitse bezetter. Het leverde stoere oorlogsverhalen op, die na verloop van tijd steeds sterker werden. Zo hadden de Duitsers zijn milt eruit geschoten (het litteken werd te pas te te onpas getoond) en was Rijk erbij toen nazi-kopstuk Heinrich Himmler werd gearresteerd…. 

Hij begon zijn carrière als komiek en brak door met Johnny Kraaykamp. Vanaf de jaren ’60 speelde hij in talloze Nederlandse films en groeide uit tot één van de beste acteurs. Ook was hij te zien in verschillende televisie series. Grote bekendheid kreeg hij door de reclamespotjes, die een groot commercieel succes werden. De acteerprestaties van De Gooyer werden bekroond met drie Gouden Kalveren. Het tweede Kalf werd op de A2 naar Amsterdam uit het raam gegooid van de taxi in het gelijknamige televisieprogramma . Maarten Spanjer was destijds bestuurder. De Gooyer vond de uitreiking een armetierige vertoning. Hij moest in de rij staan voor consumptiebonnen en het bier was lauw.

In het liedje dat Joop Visser ooit over Rijk de Gooyer maakte gaat het refrein als volgt: Jochies geef mij nou maar gelijk, waar je ook komt of gaat of kijk, er is er niet één zo ingemeen, zo slecht als Rijk.  In de biografie van Olaf Broos komt de acteur er heel wat beter vanaf, al blijven ook hier de rafelrandjes van zijn persoonlijkheid niet onvermeld: weerbarstig, cynisch, bruut en regelmatig lam. Hij kon mensen in vier woorden scalperen. Zijn slechtste eigenschap was naar eigen zeggen het tot op het bot sarren van een nietsvermoedend slachtoffer. Vrienden daarentegen typeren de Rijk als intelligent, innemend en humorvol. Hij was een geweldige verhalenverteller met het café als favoriete podium. Belangrijk was dat de feiten een goed verhaal nooit in de weg mochten zitten. 

Olaf Broos beschrijft in chronische volgorde het leven van deze levensgenieter. Prachtige verhalen doemen op en wat valt er veel te lachen. De vele films waarin Rijk speelde krijgen volop aandacht. Ook probeert de schrijver het bijzondere karakter van dit raspaardje te verklaren. Daarvoor laat hij verschillende mensen aan het woord. Het resultaat is een monumentale biografie met 350 bladzijden leesgenot. 

Rijk was een bijzonder mens, en dat was-ie!  

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Scroll naar boven