Tandem was voor mij een van de verrassingen uit 2012. Jacob Vis schreef hiermee een uiterst boeiende historische roman over zijn grootvader Dirk Sanders, die een tabaksplantage beheerde op Sumatra.
Moerta is het verhaal van zijn grootmoeder en concubine van Sanders.
Beide boeken overlappen elkaar enigszins maar dat is absoluut geen bezwaar omdat de gebeurtenissen uit het eerste boek nu beschreven worden vanuit Moerta’s beleving. Bovendien worden een aantal vragen uit Tandem beantwoord.
Moerta vertelt haar levensverhaal in dagboekvorm aan haar dochter, die jaren eerder definitief naar Nederland is verhuisd met haar vader. Ze zit gevangen in afwachting van een proces voor hoogverraad nadat ze een vermeende terrorist medische hulp heeft gegeven.
Met speels gemak lukt het Vis weer om een uiterst boeiende geschiedenis neer te zetten. Dit keer van een eigengereide vrouw die als eerste vrouwelijke arts in Nederlands Indië in een loyaliteitsconflict komt tussen haar landgenoten en de Nederlanders aan wie ze haar opleiding heeft te danken.
Nergens slaat Vis je om de oren met morele oordelen. Hij weet je mee te voeren naar een periode waarin het nationaal bewustzijn onder de Indonesiërs begint te groeien mede dankzij de inspanningen die de Nederlanders zich getroostten om de lokale bewoners te scholen.