Het nieuwe land

Als je vandaag de dag door de Flevopolder(s) rijdt is het nauwelijks voor te stellen dat hier nog niet zo lang geleden de Zuiderzee tekeer ging.
In 1942 werd de Noord-Oostpolder drooggelegd. De echte polderpioniers kwamen met alleen een schop naar dit op de zee veroverde land. Ze stonden tot hun enkels in de kleffe klei. Niets hield hen tegen om kilometerslange greppels te graven. Werd dit pionierswerk beloond met het toekennen van een boerderij? Soms wel maar lang niet altijd.

Journalist Eva Vriend heeft hier een prachtig boek over geschreven, getiteld ‘Het Nieuwe Land’ De ondertitel luidt: Het verhaal van een polder die perfect moest zijn. Wat haar vooral interesseerde was hoe de selectiecommissie te werk ging bij het toekennen van een boerderij. De opperselecteur en zijn collega’s van de rijksdienst gingen op huisbezoek om kandidaten te screenen. De kachel werd opgestookt en de sigaar lag al klaar als de heren kwamen. De kandidaten moesten aan verschillende criteria voldoen. ‘Ruilverkavelingsklanten’ en slachtoffers van de Watersnoodramp gingen voor. Pioniersgeest en gemeenschapszin waren belangrijke voorwaarden. Daarnaast moest het financiële plaatje tot achter de komma worden voorgerekend. De anekdote dat tot in de linnenkast werd geïnspecteerd deed al snel de ronde.

De schrijfster dook in de archieven van de rijksdienst in het Studiecentrum Nieuw Land Erfgoed in Lelystad op zoek naar zogenaamde beoordelingformulieren. Van deze persoonsgegevens is vrijwel niets bewaard gebleven. Na intensief speurwerk vond ze toch nog 22 formulieren.
De opa van Eva Vriend kreeg in 1952 een boerderij toegewezen in Luttelgeest. Hij was geen pionier of ‘ruilverkavelingsklant. Aanvankelijk werd hij met de nek aangekeken. Aan het eind van het boek maakt de schrijfster duidelijk wat misschien de reden van zijn uitverkiezing is geweest.

Voor veel boeren was het verkrijgen van een eigen boerderij een levensvervulling. Ze werden keer op keer afgewezen. Een reden werd nooit gegeven. Een traumatische ervaring. De verbittering werd meegenomen tot in het bejaardentehuis.

Eva vriend heeft het historische verhaal van de Flevopolders in een zeer leesbare roman verwerkt. Het boek is tevens een lofzang op het agrarisch leven.