Hell hath no fury like a woman scorned is een citaat van William Congreve. In Smeergeld is Gretta deze furie die na tien jaar terugkeert in het leven van Job van Emmerik.
Job is stadsarchitect van Haarlem, als hij ontdekt dat de burgemeester en wethouder zaken doen met louche vastgoedjongens. Voordat hij dit wereldkundig kan maken wordt hij ontslagen en dankzij de connecties van de burgemeester komt hij nergens meer aan de bak.
Met veel klokkenluiders loopt het beroerd af, zo lijkt Job ook ten onder te gaan. Hij maakt lange wandelingen met de hond en komt tot niks. Hij probeert met z’n spaargeld zijn gezin, vrouw Gaby en een pubertweeling, te onderhouden.
Tien jaar eerder heeft Job een korte, heftige seksuele relatie beleeft met Gretta, dochter van een van die louche vastgoedmagnaten. Als zij in dezelfde straat komt wonen en een relatie aanknoopt met zijn vrouw, komt Job eindelijk in beweging.
Gretta was voor zo lang het duurde, Gaby was voor altijd, laat hij ons weten en probeert met deze rechtvaardiging zijn leven in de villawijk met witte leugens en zwarte leugens te redden, ondertussen gissend naar Gretta’s bedoelingen.
Marbe’s roman is een absolute aanrader. Ze heeft een scherpe pen. Met haar columns deelt ze (vooral) links en rechts rake klappen uit. In deze roman legt ze bestuurlijk Nederland op de pijnbank en laat ze zien hoe gemakkelijk iemand te corrumperen is als er wat euro’s rondfladderen. Zelfs Gaby lijkt hieraan geen weerstand te kunnen bieden als Gretta haar financieel ondersteunt.
Bovenal is Smeergeld een spannende zedenschets over het huwelijk en het leven in een betere wijk. Marbe heeft een mooi portret geschreven van een weifelende man die er als klokkenluider zelf een dubbele moraal op na houdt. Rijk aan verrassende gedachten, in een mooie stijl en met heel veel humor*. Herman Koch heeft er een geduchte concurrent bij zegt Trouw en daar sluit deze enthousiaste lezer bij aan.
* de hilarische tirade op bladzijde 361 van puberdochter Tara tegen een wijkagent zou je eigenlijk uit je hoofd moeten leren, zodat je die zelf kunt gebruiken als je wordt aangehouden omdat je achterlicht het niet doet.