Al doet de bijna filosofische titel het niet vermoeden, Billy Lynn en hoe hij de rust overleefde is een boek over de oorlog zonder oorlogshandelingen. Het boek speelt in 2005 tijdens de Irakoorlog als de Bravo-divisie een paar weken verlof heeft.
De 19 jarige Billy Lynn is soldaat, maagd en held. Soldaat is hij geworden omdat hij na het vernielen van de auto van zijn ex-zwager de keuze had tussen gevangenisstraf en een soldatenleven. Maagd is een status waar hij heel graag van af wil in de weken van zijn verlof. Nationale held is hij bij toeval. Een gevechtsactie waarbij Billy zijn zwaar gewonde kameraad ontzet en Bravo een overwinning behaalt op Irakese opstandelingen is gefilmd door een tv-ploeg van Fox News dat toevallig ter plaatse was. Eenmaal terug in de VS worden ze het land rondgereden als bezienswaardigheid en als patriotten die de grootheid van het Amerikaanse volk laten zien.
Schrijver Ben Fountain heeft een originele, wervelende, bijna hypnotiserende roman geschreven over de korte tijd dat het bataljon op Amerikaanse bodem verkeert, de rust uit de titel. Een roman die schuurt door de botsing van de getraumatiseerde soldaten en de trotse thuisblijvers die zich willen vereenzelvigen met de helden. Met in hun gezelschap een Hollywoodproducer die een filmdeal voor ze wil sluiten, worden ze van hot naar her gesleept om handen te schudden van gewone en rijke Amerikanen. Hoe Fountain deze ontmoetingen vormgeeft is bijna geestig als het niet zo schrijnend was.
Daarmee ook een groot compliment voor vertaler Jan Pieter van der Sterre. Het moet een heidens karwei zijn geweest om dit boek te vertalen, maar hij heeft een hell of a job voor elkaar gekregen met deze prachtige en messcherpe vertaling.
Citaat van pagina 50:
Na twee weken met continue openbare optredens staat Billy nog steeds versteld van de reactie van het publiek, de grove, aarzelende stemmen en heftige accenten, de kromtaal uit de overstromende mond van ogenschijnlijk goed aangepaste burgers….we bidden, hopen, prijzen-respecteren-houden-van-en-vereren, en dat doen ze ook, tijdens de handeling van het spreken ervaren ze de macht van die woorden, die verbale arabesken die in Billy’s oren vonken en knappen als insecten in een electrische vinsectenvanger:
terrRisme
Yyyr-ok
Uuu-rak
Sodom
vrijheden
elfstember,
elfstember,
elfstember
held
offer,
hóóóóóógste offer
Bush
Osama
waarden
D-mook-raad-zie
Niemand spuugt, niemand noemt hem een kindermoordenaar. Integendeel, positiever of vriendelijker ingesteld kunnen mensen niet zijn, maar Billy vindt die ontmoetingen raar en tegelijk beangstigend.